Het Kampioenschap

Het avontuur dat lang, lang geleden begon in de krochten van de KNSB-competitie onder aanvoering van teamcaptain Michel de Wit, kende zijn climax afgelopen zaterdag 10 mei omstreeks 18:00 uur. Dat was het moment waarop het beslissende punt werd binnengehaald door Alexandre Dgebuadze. Na jaren met tientallen spelers, honderen partijen en duizenden zetten was het dan eindelijk gelukt: promotie naar het walhalla van het Nederlandse teamschaken, De Meesterklasse.

Alsof het gemaakt was door God. Zo zag het competitieschema van Klasse 1B eruit. Want in de laatste ronde stond namelijk de wedstrijd Sas van Gent 1 -  Charlois Europoort 1 op het programma. En kijkend naar de spelers van beide clubs, was er een grote kans dat deze laatste wedstrijd wel eens om het kampioenschap zou kunnen gaan. En zo geschiedde. De Zeeuwen morsten onderweg weliswaar twee matchpunten, maar de Rotterdammers morsten er 1, waardoor alles nog open lag op de laatste speeldag. Bij winst van Sas van Gent zou het kampioenschap naar Zeeland gaan, bij ieder ander resultaat kon de Coolsingel zich op gaan maken voor een huldiging. 

Ondanks de opgeworpen hindernissen van Sas van Gent (gehackte TomTom, wegomleiding, open brug) kwam iedereen desondanks op tijd aan bij de mooie speellocatie, vlakbij de grens met België.  Omstreeks 13:15 gaf de wedstrijdleider het startsein en begon de belangrijkste wedstrijd van het jaar.

Na een tijdje liep teamleider Michel wat nerveus rond. Het ging nog niet helemaal lekker. De 2500 plussers op de middelste borden die voor de ´zekere´ punten moesten zorgen, konden nog niet helemaal overtuigen en op de rest van de borden was er nou ook niet bepaald Rotterdams voorbeeld te bespeuren. De lucht werd nog zwarter toen Clement in de volgende stelling een blunder beging:

Clement Rihouay (2190) – Hans Groffen (2207)

In deze stelling heeft wit het iets betere van het spel. Zwart heeft een lelijke dubbelpion en zijn aanval op de koningsvleugel komt moeilijk van de grond. Wit daarentegen heeft een mooie loper (in een open stelling) en kan rustig kijken waar hij op gaat spelen. Hij zou bijvoorbeeld de zwarte dubbelpion kunnen aanpakken. Na een zet als 20.Df4 heeft wit een licht voordeel.  Clement speelde echter het verschrikkelijke 20.Db3??, en kon opgeven na 20…De5, vanwege de dubbele aanval op de loper en pion h2.

De enige aan Rotterdamse kant die echt een duidelijk voordeel had, was Stefan. Zijn tegenstander had zijn ontwikkeling danig verwaarloosd, en Stefan maakte daar optimaal gebruik van.

IM Stefan Docx (2490) – IM Koen Leenhouts (2397)

In deze stelling speelde Stefan het ijzersterke 23.Pge6! Uiteraard kan zwart niet terugnemen (23… Pxe6 – 24.Dxh5#), dus verliest hij minimaal een stuk, waarbij de aanval van wit niet in kracht afneemt.  Leenhouts probeerde het nog even met 23… fxe4, maar na 25.Txg7 (uiteraard geen 25. Pxd8? – Lxh3) – De8 25.Pg6+! – Pxg6 26. Dxh5# stond het 1-1.

Na deze twee relatief korte partijen kon een voorzichtige balans worden opgemaakt. Ondergetekende had een duidelijk overwicht , Ludovic had het zwaar, en bij de rest was het nog verre van duidelijk. Volgens de stand op de borden zou het duel dus in 5-5 eindigen, maar dat dit niets zegt, wist ook Unibet, dat zijn quoteringen bij zowel remise, Rotterdamse overwinning en Zeeuwse overwinning had staan op 6.40.

Zoals gezegd had Ludovic het zwaar.

IM Helmut Cardon (2382) – FM Ludovic Carmeille (2329)

In bovenstaande stelling heeft zwart al enige moeilijkheden. Objectief gezien is er niet zo veel aan de hand, maar de zwarte stelling speelt gewoon niet lekker. Wit heeft een ontwikkelingsvoorsprong en zwart heeft moeilijkheden zijn koning veilig onder te brengen. Een zet als 14…0-0 verliest direct vanwege 15. Lxf6, met mat op h7 volgend. 14…Dxa2 wint weliswaar een pion, maar zet tegelijkertijd de zwarte dame buiten spel, wat gezien de zwarte staat van ontwikkeling niet al te handig is (daarbij dreigt de dame op a2 niets, want bij een schaak op a1 heeft wit de blokkadezet Lb1 tot zijn beschikking). Na 14…Dxa2 zou wit kunnen vervolgen met 15.Thd1, en al dreigt wit niet iets directs, alle witte stukken staan goed, alle stukken van zwart staan slecht en de grote problemen dienen zich ongetwijfeld snel aan voor zwart. Waarschijnlijk moet zwart 14…Ld7 spelen en vervolgens proberen lang te rokeren, al heeft wit na 15. Te1 toch ook duidelijk (subjectief) voordeel. Ludovic probeerde het tij te keren met 14…e5?! (bevrijdt de zwarte witveldige loper, maar verzwakt tegelijkertijd de e-pion), maar deze zet kwam als een boemerang terug: 15.Ld2! – Dxa2 (15…Dc7- 16. Dg3! – Ld6 17. Dxg7 – Tg8 18. Dxf6 – exd6 19. Te1+  - Le6  20. Txe6+! – fxe6 21. Dxe6+ - Kf8 22. Lh6+ - Tg7 23. Df6+ - Kg8 24. Lxg7 –Dxg7 25. Dxd6 met enorm voordeel voor wit) 16.Pxe5 – Da1+ 17.Lb1 – Lf5 18.Pd3 – 0-0 (Eindelijk heeft zwart dan gerokeerd, maar de dame staat nog steeds hopeloos buitenspel) 19. Te1 – Lc5? (19…Tfe8 was noodzakelijk)

Stelling na 19…Lc5?

20.Te5! Met alle witte stukken op de zwarte koning gericht is het een kwestie van tijd voordat de witte aanval doorslaat. 20…Lxd4 21. Txf5 – Tfd8 22. Ta5 met damewinst. Het resterende technische gedeelte was wel aan de witspeler besteed. 

Weer op achterstand dus. Het liep helemaal niet lekker. Op de overige borden was er qua spelbeeld nog niet heel veel veranderd. Buiten werd de lucht steeds grauwer, hopelijk geen teken van Caissa?

Erik had een klein positioneel voordeeltje langzaam uitgebouwd naar een groter positioneel voordeel. Makkelijk was het echter geenszins.

GM Erik van den Doel (2546) – FM Tom Piceu (2329)

Zwart heeft net zijn paard van de c-lijn weggehaald. Na een zet als 30. Dd2?, kan zwart een gunstige afwikkeling forceren: 30…Txc1+ 31.Dxc1-  Pxd5 32.exd5 – Dxb5, met zelfs een iets betere stelling voor zwart. Erik plaatste echter een krachtzet, waardoor het meteen uit is: 30.Dc6! Een mooi dameoffer. De vrije c-pion die hierdoor ontstaat, zal de doorslag gaan geven. 30…Da7 (30…Txc6 31. bxc6 – Da7  32. Pxb6 – Dxb6 33.c7 wint voor wit) 31. Pxb6 – Txc6 32. bxc6 – Da3 33. Tc4 1-0 De c-pion is niet meer te stoppen.

Zo was de stand weer gelijk, maar er was nog steeds geen reden voor gerustheid. Op de overige borden kon het nog alle kanten op.

In mindere stelling besloot Arben wijselijk tot een remisevoortzetting over te gaan:

FM Johan Goormachtigh (2137) – FM Arben Dardha (2294)

In deze stelling heeft wit een licht voordeel. Hij bezit het loperpaar (dat nu nog niet heel sterk is maar dat wel kan worden), meer ruimte en een steunpunt op c6 op de enige open lijn. Dit alles bracht Arben ertoe de volgende remisecombinatie uit te voeren:

18…Lxg2! 19.Kxg2 – Dg5+ 20.Kh3 (na 20.Kh1 – Txc4! 21. Txc4 – Dd5+ 22. f3- Dxc4 heeft zwart een pion gewonnen, en na 20.Kf3 – Dh5+ 21. Ke4?? – Df5# wint zwart direct) – Dh5+ en wit kan niet aan het eeuwig schaak ontsnappen, dus werd even later de remise getekend.

De volgende die een iets mindere stelling te verdedigen had, was Roger.

Adrian Roos (2184) – FM Roger Meng (2328)

Roger heeft net met zijn laatste zet paardenruil aangeboden. Met 35.Pe2 had wit het nog even kunnen proberen, al heeft ook zwart goede kansen na 35…Pg5. Na de partijzet duurde het niet lang voor de remise officieel werd: 35. Pxe6 – Dxe6 36.g4 – De7 37. Dd4 – g5 38. Lb2 – De6 ½ - ½ In de eindstelling is het inderdaad moeilijk op winst te spelen, door de ongelijke lopers.

Zwangere lezers, lezers met hart- en vaatziekten en lezers met een zwak zenuwgestel kunnen het volgende gedeelte beter overslaan. We belanden nu namelijk in de Tijdnoodfase…

Ondergetekende had al vroeg in de partij een kwaliteit geofferd voor meer dan voldoende compensatie:

IM Steven Geirnaert (2404) – Julian van Overdam (2325)

In deze stelling offerde zwart een kwaliteit met 15…Pxe5, en na 16.Pe6 – Dd6 17. Lxe4 (17. Pxf8 is gevaarlijk voor wit na de tussenzet 17…Pg4!) –fxe4 18. Pxf8 – Txf8 In deze stelling heeft zwart veel compensatie: Het loperpaar in open stelling, een sterk pionnencentrum, zwakke witte velden voor wit (o.a op d3) en de mogelijkheid tot een koningsaanval. Na wat gemanoeuvreer kwam de volgende stelling op het bord:

 

Stelling na 30.Ta2

Zwart heeft inmiddels significante vooruitgang geboekt ten opzichte van de vorige diagramstelling. Hij heeft inmiddels drie pionnen voor de kwaliteit en het witte paard staat er hopeloos bij op h1. Na de volgende zet was het pleit van wit snel beslecht: 30… e3, alles verliest nu voor wit. 31.Txf8+ (31. Txa3 – Dxf2+ 32. Pxf2 – exf2+ 33. Kh1- f1D #, of 31. Dd7 – e2 32. Dxd5+ - Df7 33. Txf8+ - Lxf8  34. Dxf7+ - Kxf7 35. Ta1 – Lb4 0-1) – Lxf8 32. Pg3 (32.Dd7 – e2 33. Dxd5+ - Df7 34.De5 – Dxa2 0-1, of 32. Dd1 – e2 33. De1 – De5 met de dreiging Lb4) – Lc4 33.Ph5 (33.Tc2 – Da1+, of 33.Txa7 – exf2+) – exf2+ 34. Txf2 – Da1+ 35. Tf1 – Dxf1#

Zo zag het er weer iets beter uit. Een punt voorsprong met nog maar drie partijen te gaan. Wie had toen kunnen bevroeden dat het nog bijna helemaal mis ging…

FM Michel de Wit  ( 2281) – GM Paul Motwani ( 2481)

Michel had lang een heel klein voordeeltje. In bovenstaande stelling heeft wit na 25. Lxd6 – Dxd6 26. Lg2 – Te6 27. Te1 een piepklein voordeeltje. Beide spelers besluiten echter risico’s te nemen. 25.Te1 !? – Txf4!? 26. gxf4 – Dxh4 Zwart heeft genoeg compensatie voor de kwaliteit ( een pion en een geïsoleerde dubbelpion voor wit).  Na een aantal zetten ontstond de volgende stelling:

Stelling na 31…Ph4

Na 32. De3! – h5 33. Lh3 had wit nog volop kansen gehad. Onder druk van tijdnood werd er echter 32. Lh1? gespeeld. Na 32…Pxf4 33.De3 – Pxe2 34. Dxe2 – Df4+ 35. Kh3 – Lxe5 36. Dxe5 – Dxc1 stond wit een toren achter,  0-1 .

Bij de bookmakers brak inmiddels paniek uit vergelijkbaar met de Amerikaanse zwarte donderdag. Niemand had enig idee wie er met het kampioenschap vandoor zou gaan. Op dit moment stond het gelijk, met nog twee partijen bezig, waarvan de uitkomst bij beide nog onduidelijk was.

 FM Thibaut Vandenbussche (2392) – IM Mher Hovhannisyan (2518)

In deze stelling staat wit iets beter, al heeft zwart waarschijnlijk niet heel veel te vrezen. Met 23.a5 had wit de druk op de zwarte stelling kunnen houden. Na de partijzet hield Mher het gemakkelijk remise. 23.La5 – Tc4 24. Lb6 – Taxa4 25. Lc5 – Pc6 26. Txb7 – De8 27.Lxe7 – Pxe7 28. Tb8 – Tc8 29.Txc8 – Dxc8 30.Db8 – Tc4 31. Tb7 – Dxb8 32. Txb8+ - Tc8 en de remise was een paar zetten later een feit.

Dat bracht de stand op een zenuwslopende 4.5-4.5. Alles hing af van de laatste partij. Alexandre hoefde de partij alleen maar remise te houden (of te winnen) en de titel ging naar Rotterdam-Zuid. Maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan…

GM Alexandre Dgebuadze (2510) – FM Thibaut Maenhout (2350)

Wit staat hier vrij goed. Weliswaar een pion achter, maar genoeg compensatie in de vorm van actieve stukken. Alexandre speelde hier 27.De4. Geen slechte zet, maar er is eigenlijk nog geen reden om de dame terug te trekken. Ze kan nog irritant doen via bijvoorbeeld g7 (als de zwarte koning naar c7 vlucht), met aanval op loper e7. In plaats van de partijzet zou 27.Ke1! zeer sterk geweest zijn. 28.Pxe6+ dreigt natuurlijk en na 27…Kc7 is 28. Dg7 vervelend voor zwart. De koning op e1 staat veilig naast en achter zijn eigen stukken, die hun eigen monarch verdedigen en die van de tegenstander aanvallen. Eventueel kan de koning via f2 en g1 het veilige veld h1 bereiken. Na de partijzet volgde: 27…Db6 28. Kc1 (dat de witte koning op de damevleugel ongelukkig staat zal later blijken) – Kc7 29.Le4 – e5 30. Pf5 – Lxf5 31. Txf5 en een vreselijk moeilijke stelling is bereikt. Zwart staat een pion voor, maar door de ongelijke lopers zijn de remisekansen hoog. Na een aantal zetten ontstond de volgende stelling:

Stelling na 46.cxb4

Vanwege de stand heeft zwart geprobeerd de boel te forceren. Hij is een aardig eind gekomen. Had hij nu 47…Txb4 gespeeld, had het nog wel eens aardig lastig kunnen worden. Na 48. Kc3 – Txc4+ 49.Dxc4 – Tc6 moet zwart beter staan in het eindspel. Na 48. Tc3 – Tc6 49.Kd3 – Dd8+ 50. Ke2 – Dd4 staat zwart ook beter. Zwart speelde in de diagramstelling echter de grafzet 46…Tbc6??, wat na 47.Tc3 – Tg6 48. Kb3 – Tg4 49.Tac1 – Db8 50. Df2+ - Tb6 51. Dc5 – Txg2 52. Ta1 – Db7 53. Txa6+ resulteerde in een 1-0 en dus het kampioenschap van Charlois/Europoort!

Het moge duidelijk zijn dat we het kampioenschap niet cadeau kregen. Sas van Gent was een zeer waardig tegenstander en zal ongetwijfeld volgend jaar opnieuw voor de titel in de eerste klasse strijden. Moeilijke momenten waren er genoeg in negen ronden KNSB-competitie. Maar des te meer verdiend is de eerste plek.  Rest uw verslaggever niets meer dan iedereen te bedanken die heeft bijgedragen aan het kampioenschap, zoals bijvoorbeeld  Valery, die niet alleen de rol van oerdegelijke invaller op zich nam, maar ook de partijen van de laatste ronde invoerde in de computer. Ik kan nog veel meer namen noemen, maar dan zou het verslag expanderen tot niet toegestane proporties. Vandaar dat ik afsluit met slechts een foto van onze aankomst op de Coolsingel:

Julian van Overdam